Maak jouw website WCAG-proof

Niet alle bezoekers van je website zijn “computernerds” die alles snel kunnen vinden of begrijpen. Een groot deel van je bezoekers heeft moeite om jouw website goed te gebruiken. Dit zijn onder andere ouderen, laaggeletterden, maar ook mensen met een functiebeperking. Met behulp van de WCAG maak je je website ook voor hen goed toegankelijk.

Een website is “WCAG-proof” als wordt voldaan aan 50 succescriteria op niveau A+AA van de Web Content Accessibility Guidelines. Deze 50 webrichtlijnen helpen je om je website beter te ontwerpen en te bouwen. Daarnaast helpen deze richtlijnen je om teksten en video’s te maken die beter te begrijpen zijn.

Wat is WCAG?

WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines.

De WCAG-richtlijnen zijn opgebouwd uit drie lagen:

4 principes

Dit zijn de kernwaarden waarop de rest betrekking heeft. Webcontent moet waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust zijn.

13 richtlijnen

Voor een beter overzicht zijn de principes verdeeld in verschillende richtlijnen. Een voorbeeld van zo’n richtlijn is “Maak het voor gebruikers gemakkelijker om content te horen en te zien, waaronder scheiding van voorgrond en achtergrond.”

78 succescriteria

Dit zijn de daadwerkelijke meetbare eisen waaraan toegankelijke content moet voldoen. Een voorbeeld hiervan is het minimale kleurcontrast van tekst op een achtergrond.

WCAG: hulpmiddel voor toegankelijk ontwerpen en bouwen

Bij de succescriteria horen allerlei technieken. Dit zijn manieren om aan een succescriterium te kunnen voldoen. De omschrijving van de succescriteria en deze technieken helpen ontwikkelaars en ontwerpers om goed toegankelijke websites, apps en content te maken.

De WCAG zijn vooral geschreven voor websites. Inmiddels worden ze ook gebruikt voor het toegankelijk ontwerpen en bouwen van:

• Mobiele applicaties (apps) voor iOS en Android
• PDF-documenten
• E-books
• Video’s
• Andere digitale systemen, zoals de kaartautomaat op een treinstation.

WCAG niveau A, AA en AAA

De WCAG kent drie niveaus die elkaar aanvullen:

WCAG 2.1 niveau A

Het uiterste minimum waar websites aan moeten voldoen. Er zijn 30 succescriteria op het laagste niveau. Ze zijn vaak eenvoudig toe te passen.

WCAG 2.1 niveau AA

Het gewenste niveau waar websites en apps aan moeten voldoen volgens de Europese en Nederlandse regelgeving. Er zijn 20 succescriteria op niveau AA.

WCAG 2.1 niveau AAA

De 28 succescriteria op niveau AAA zijn niet wettelijk verplicht. Ze kunnen je wel helpen om websites nog beter toegankelijk te maken voor mensen met specifieke beperkingen.

Historie van de WCAG

Het World Wide Web Consortium (W3C) heeft internationale richtlijnen opgesteld voor het maken van toegankelijke websites. De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) zijn deze standaard.

De eerste versie van deze WCAG-richtlijnen dateert uit 1999 en inmiddels gebruiken we versie 2.1 van de WCAG bij onze onderzoeken. Bij de ontwikkeling van deze standaard waren veel organisaties betrokken. Denk aan webbouwers, browsers, toegankelijkheidsexperts en belangenorganisaties en mensen met een beperking.

De belangrijkste data op een rij:

• 1999: eerste versie van de WCAG.
• 11 december 2008: WCAG 2.0 gepubliceerd.
• 5 juni 2018: WCAG 2.1 gepubliceerd met 17 nieuwe succescriteria.
• 23 september 2020: alle websites van de Nederlandse overheid moeten voldoen aan de WCAG.
• 23 juni 2021: ook alle apps van de overheid moeten voldoen.

WCAG 2.0 en WCAG 2.1

Sinds juni 2018 gebruiken we de WCAG 2.1 in Nederland. In WCAG 2.1 werden 17 nieuwe succescriteria toegevoegd, waardoor het totale aantal uitkomt op 78 (niveau A, AA en AAA). Deze nieuwe succescriteria zijn vooral bedoeld voor:

• toegankelijkheid op mobiele apparaten
• bezoekers met beperkt zicht
• bezoekers met cognitieve beperkingen of met leerachterstanden

Toekomst van de WCAG

In juni 2022 verwachten we een nieuwe versie: WCAG 2.2. Deze was eerder gepland voor 2020, maar door het corona-virus is dit meerdere keren uitgesteld. In WCAG 2.2 worden 8 nieuwe succescriteria op niveau A en AA toegevoegd (+ 1 op niveau AAA). Deze versie is op dit moment nog in concept. Daarom gebruiken we het nog niet tijdens onze onderzoeken en in onze trainingen. Blijf op de hoogte over WCAG 2.2.

Inmiddels wordt er ook gewerkt aan WCAG 3. Hiervan is het eerste concept al gepubliceerd, maar de uiteindelijke versie verwachten we niet in de komende jaren. WCAG 3 zal zorgen voor een compleet nieuwe set richtlijnen, de 3 niveaus (A, AA en AAA) verdwijnen en er komt een nieuwe ‘berekening’ voor de nieuwe score. Bij de komst van WCAG 3 zal versie 2 uiteindelijk komen te vervallen. Omdat WCAG 3 zich niet alleen richt op “web content” zal ook de afkorting een andere betekenis krijgen: W3C Accessibility Guidelines. Meer over WCAG 3 lees je op w3.org.

De WCAG gebruiken voor je website of app

Bouw je een website of app volgens de WCAG, dan weet je zeker dat alle bezoekers deze kunnen gebruiken. Het maakt dan dus niet uit welke browser, hardware, software of taal deze bezoeker heeft. Dit geldt ook voor bezoekers die hulpmiddelen gebruiken zoals voorleessoftware, braille, spraakbediening, een joystick, speciale knoppen of eye-tracking.

De Web Content Accessibility Guidelines gaan voor een groot deel over de kwaliteit van websites en mobiele applicaties. Maar ook andere content zoals PDF-documenten en video’s kunnen met de WCAG beter toegankelijk gemaakt worden.

Het is niet de bedoeling van de WCAG-richtlijnen om voor allerlei belemmeringen te zorgen voor bouwers en ontwerpers. Wereldwijd ziet men de toepassing van de richtlijnen als een voordeel voor alle gebruikers. Dit geldt ook voor Google: een toegankelijke website is daardoor ook beter vindbaar.

WCAG-scan: een volledige inspectie van je website of app

De WCAG-scan of WCAG-audit is een volledige inspectie van jouw website of app. Onze WCAG-experts kijken hoe goed digitaal toegankelijk je al bent. Dit doen we volgens WCAG-EM, de internationale methode voor het toetsen. De WCAG-scan bestaat uit 5 stappen.

Stap 1: Steekproef

Voor de volledige inspectie gebruiken we een steekproef van ongeveer 15 tot 20 pagina’s. Soms iets meer, zelden minder. In deze steekproef zitten zoveel mogelijk verschillende soorten content en pagina’s. Bijvoorbeeld een nieuwsartikel met een video, een contactpagina met een formulier en je homepage met veel afbeeldingen. Zo kunnen we tijdens de WCAG-scan veel verschillende problemen tegenkomen.

Stap 2: Onderzoeken

Onze WCAG-specialisten onderzoeken de pagina’s uit je steekproef. Hiervoor gebruiken we de WCAG. We kijken naar potentiële toegankelijkheidsproblemen en hiervan ontvang je een rapportage. In dit rapport beschrijft de onderzoeker de gevonden problemen en geeft waar mogelijk tips om de problemen op te lossen.

Stap 3: Verbeteren van je website

Met het rapport naast je, ga je aan de slag met je eigen website. De toegankelijkheidsproblemen zijn per succescriterium benoemd. Zo zie je waar de problemen zitten en vaak ook welke bezoekers van je website er door beperkt worden. Sommige problemen kun je zelf oplossen, voor andere problemen schakel je een specialist in. Dat is vaak je webbouwer.

Natuurlijk is het mogelijk om het rapport te bespreken. Onze consultants beantwoorden graag al je vragen.

Stap 4: Je website opnieuw laten onderzoeken

Tijdens de WCAG-hertest controleren we of de gevonden problemen uit de eerste inspectie zijn opgelost. We vinden deze controle erg belangrijk. Daarom is de eerste hertest altijd inbegrepen in ons voorstel.

Het mooiste zou zijn als alle toegankelijkheidsproblemen zijn opgelost, maar dat is ook tijdens de hertest niet altijd het geval. Dat is geen probleem, ook dan helpen wij je verder.

Stap 5: Je website toegankelijk houden (optioneel)

Het is belangrijk dat je website ook goed toegankelijk blijft. Daarom hebben wij diverse onderzoeken waarmee jij de toegankelijkheid van je website of app borgt. Met een jaarlijkse quickscan van je website krijg je snel een beeld of je nog op de goede weg zit.

WCAG-checker

Het is niet mogelijk om de toegankelijkheid van websites en apps volledig automatisch te laten onderzoeken. Onze “WCAG-checker” is daarom altijd een onderzoeker met veel ervaring.

Testsoftware kan ongeveer 5-15% van de 50 succescriteria automatisch meten. De rest moet dus handmatig worden getoetst. Een automatische WCAG-checker die alle problemen op je website controleert of repareert bestaat dus niet. Ook zogenaamde “accessibility overlays“ helpen je niet om je website automatisch volledig toegankelijk te maken. Sommige tools zorgen zelfs voor nieuwe toegankelijkheidsproblemen.

Is jouw website WCAG-proof?

Voor veel websites is de WCAG al verplicht en met de komst van de Europese Toegankelijkheidsakte in 2025 zullen nog meer websites en webshops rekening moeten houden met de Web Content Accessibility Guidelines. Is jouw website al WCAG-proof?