Wat is een visuele beperking?

Als je een visuele beperking hebt, betekent dit dat je niet of niet goed kan zien. Dit komt in verschillende vormen en gradaties voor. Bij sommigen is dit al vanaf de geboorte zo, bij anderen ontstaat dit op latere leeftijd. De oorzaak kan in het oog liggen, maar ook in de oogzenuw of in de hersenen.

In Nederland zijn er rond de 300.000 mensen blind of slechtziend. Dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen.

Artikel van de NOS waarin het Oogfonds mensen oproept om vaker hun ogen te laten controleren

Blindheid

Als iemand minder dan 5% ziet of als het gezichtsveld minder is dan 10 graden, noemen we dit blindheid (een normaal gezichtsveld is 140 graden).

Sommige mensen die blind zijn, kunnen nog wel het verschil zien tussen licht en donker of bijvoorbeeld de omtrek van een persoon zien. Dit heet ook wel “maatschappelijk blind”. Als iemand volledig blind is, ziet deze persoon helemaal niets.

Mensen kunnen op verschillende manieren hun zicht verliezen. Dit kan acuut ontstaan, zoals blindheid door een beschadiging aan het oog bij een ongeval (bijvoorbeeld door vuurwerk). Andere oorzaken zijn erfelijke aandoeningen, staar of een oogzenuwontsteking. De oorzaak kan ook in de hersenen liggen, als visuele signalen niet goed kunnen worden verwerkt.

Bij doofblindheid hebben mensen naast een visuele beperking ook een auditieve beperking. Er zijn dan dus zowel problemen met het zicht als met het gehoor.

Blindheid en digitale toegankelijkheid

Blinde mensen kunnen de visuele informatie op een website of app niet zien. De informatie moet daarom op een andere manier worden overgedragen. Op een website kun je op meerdere manieren rekening houden met mensen die blind zijn. Een paar tips:

• geef informatieve afbeeldingen een tekstalternatief, een screenreader kan dit dan voorlezen of de tekst kan omgezet worden naar braille op een brailleleesregel
• plaats audiodescriptie bij video’s, dit is een (extra) audiospoor waarin de visuele informatie wordt verteld
• zorg ervoor dat alles te bedienen is met het toetsenbord, aangezien blinde mensen niet kunnen zien waar de muisaanwijzer op de pagina staat

Slechtziendheid

Als iemand minder dan 30% ziet of als het gezichtsveld minder is dan 30 graden, noemen we dit slechtziendheid. Dit kan dan niet meer gecorrigeerd worden met een bril of contactlenzen.

Ook slechtziendheid kan acuut ontstaan, aangeboren zijn of op latere leeftijd ontstaan. Er zijn meerdere oorzaken, zoals een ongeval of een oogziekte, maar het kan bijvoorbeeld ook ontstaan als gevolg van diabetes of een herseninfarct.

Verschillende vormen van slechtziendheid hebben verschillende gevolgen voor het zicht. Je kunt bijvoorbeeld minder scherp zien of blinde vlekken hebben. Sommige mensen hebben last van kokerzien en zien niet (goed) aan de randen van het gezichtsveld, anderen zien juist een vlek in het midden van het zicht. Slechtziendheid kan in één oog of in beide ogen voorkomen.

Buiten de definitie van slechtziendheid, zijn er natuurlijk ook veel mensen die verminderd zicht hebben en hiervoor een bril of lenzen gebruiken. Iemand kan ook tijdelijk “slechtziend” zijn door omstandigheden in de omgeving. Als er bijvoorbeeld fel zonlicht op je telefoon valt, kan het soms erg lastig zijn om goed te zien wat er staat.

Slechtziendheid en digitale toegankelijkheid

Sommige mensen die slechtziend zijn, zullen ook voorleessoftware gebruiken en/of het toetsenbord gebruiken om te navigeren op een website. Tips die onder “Blindheid en digitale toegankelijkheid” staan, kunnen ook voor hen helpen. Een paar andere tips:

• zorg voor voldoende contrast, zowel voor de tekst als voor iconen en invoervelden
• als er wordt ingezoomd op de website, zorg er dan voor dat er geen content buiten beeld valt
• plaats geen tekst in afbeeldingen, maar zorg ervoor dat mensen hun eigen stylesheet kunnen toepassen op tekst (bijvoorbeeld om een ander lettertype te kiezen dat beter leesbaar is)

Kleurenblindheid

Bij kleurenblindheid is er een probleem met het zien van kleuren.

Het netvlies van het oog bevat cellen die staafjes en kegeltjes worden genoemd. Met de staafjes kunnen licht en donker worden onderscheiden, met de kegeltjes kunnen kleuren worden gezien. Kleurenblindheid wordt meestal veroorzaakt door een probleem met deze kegeltjes. Dit kan erfelijk overgedragen worden.

In Nederland hebben 8% van alle mannen en 0,5% van de vrouwen een vorm van kleurenblindheid.

het Oogfonds

Het kan zijn dat iemand alleen zwart, wit en grijstinten ziet, maar dit komt niet vaak voor. Meestal kunnen mensen het verschil tussen een aantal kleuren niet goed zien, bijvoorbeeld tussen rood en groen.

Kleurenblindheid en digitale toegankelijkheid

Mensen die kleurenblind zijn, kunnen online tegen problemen aanlopen als informatie wordt overgebracht door middel van kleur. Een paar tips:

• zorg ervoor dat links in een lopende tekst niet alleen een andere kleur hebben, maar bijvoorbeeld ook onderstreept zijn
• gebruik in een grafiek of diagram niet alleen verschillende kleuren, maar ook verschillende vormen of bied ook een tabel aan met dezelfde informatie
• als een gebruiker een fout maakt in een formulier, geef dan een foutmelding in tekst in plaats van alleen een rode rand om het veld

Is jouw website of app toegankelijk voor mensen met een visuele beperking?

Heeft de tekst op jouw website voldoende contrast? En hebben de informatieve afbeeldingen een tekstalternatief dat kan worden voorgelezen door hulpsoftware?

Wij bieden toegankelijkheidsonderzoeken aan waarin we checken of jouw website of app toegankelijk is voor mensen met een visuele beperking. Een toegankelijkheidsonderzoek is ook gericht op andere soorten beperkingen, bijvoorbeeld auditieve en lichamelijke beperkingen.

Ook hebben we verschillende trainingen en consultancy om je verder te helpen naar een toegankelijke website of app.