Wat is een fysieke beperking?

Er zijn verschillende termen die soms door elkaar worden gebruikt, maar je kunt een fysieke beperking zien als een verzamelnaam voor verschillende motorische of lichamelijke beperkingen. Ook een auditieve of visuele beperking is te zien als een fysieke beperking.

Het komt allemaal neer op een omstandigheid die ervoor zorgt dat een deel van iemands lichaam niet werkt zoals het hoort en dat dit een beperking kan opleveren in iemands leven. Denk bijvoorbeeld aan problemen in de benen, waardoor iemand niet meer (goed) kan lopen en zich in een rolstoel moet voortbewegen.

Naar schatting zijn in Nederland zo’n 1,4 miljoen mensen met een matige of ernstige motorische beperking. Dit kunnen zowel permanente als tijdelijke beperkingen zijn.

Een fysieke beperking kan aangeboren zijn of zich ontwikkelen door een ziekte of ongeluk. Dit betekent helaas dat iedereen ooit te maken kan krijgen met een tijdelijke of blijvende fysieke beperking.

Met een fysieke beperking online

Een fysieke beperking kan zich op zeer veel verschillende manieren uiten en soms heeft dat tot gevolg dat je niet meer goed een website, app of online document kunt gebruiken. Hier volgen enkele voorbeelden:

• Het kan lastig zijn om een muis te gebruiken, kleine knoppen te bedienen of complexe handelingen uit te voeren als je een spierziekte (zoals spierdystrofie of fibromyalgie) hebt of als je lijdt aan spasmen of tremoren, zoals bijvoorbeeld door de ziekte van Parkinson.
• Langdurige handelingen met de muis of toetsenbord kunnen pijnlijk zijn als je reuma hebt of lijdt aan Repetitive Strain Injury (RSI).
• Het kost vaak meer tijd om een taak uit te voeren op een website of in een app. Soms zit echter een tijdslimiet op bijvoorbeeld het invullen van een formulier. Deze tijd kan dan te kort zijn om het formulier in te kunnen vullen.
• Wanneer een smartphone of tablet is gemonteerd op bijvoorbeeld een rolstoel, staat deze vaak in een bepaalde vaste oriëntatie: rechtop (portretmodus) of liggend (landschapsmodus). Sommige websites en apps werken echter niet in die stand.
• Soms is het helemaal niet mogelijk om met handen of voeten een website of app te bedienen, bijvoorbeeld als je ledematen mist of als je verlamd bent. Dan heb je vaak andere hulpmiddelen nodig.

Mogelijkheden voor mensen met een fysieke beperking

Gelukkig zijn er voor een groot deel van de mensen met een fysieke beperking wel mogelijkheden om toch goed gebruik te kunnen maken van websites en apps.

Zo kunnen websites en apps ook op andere manieren bediend worden dan met de muis of het toetsenbord. Bijvoorbeeld via eye-tracking, via grote drukknoppen of via een joystick. Ook zijn mensen met een fysieke beperking vaak gebaat bij bediening van de website of app via de stem.

Voorwaarde voor al deze mooie technieken is wel dat de website of app zo goed gebouwd is dat het op alle mogelijke manieren en via alle bestaande en komende apparaten te bedienen en te gebruiken is. Veel van deze apparaten kun je zien als een verlengde van de toetsenbordbediening. Daarom is het belangrijk dat alle interactieve onderdelen, zoals links en knoppen, op een website of in een app met het toetsenbord te bedienen is. Ook moeten deze links en knoppen met de stem bediend kunnen worden. Verder moet de website of app te gebruiken zijn in liggende en staande oriëntatie.

Een voordeel van ontwerpen voor mensen met een fysieke beperking is dat je daarmee je website of app ook beter bruikbaar maakt voor mensen zonder beperking. Ook als je geen fysieke beperking hebt, is het bijvoorbeeld fijn dat je geen tijdslimiet hebt bij het invullen van een formulier en dat alles met het toetsenbord te bedienen is.

Hoe wij helpen

Wij onderzoeken websites, apps en online documenten op toegankelijkheid. Hierbij kijken we onder andere naar de bovengenoemde punten, zoals toetsenbordtoegankelijkheid, stembediening en oriëntatie.

Ook geven wij trainingen en lezingen over het onderwerp digitale toegankelijkheid, om te ontdekken waar je rekening mee moet houden bij het maken en onderhouden van websites, apps en documenten.